Phân tích tính cách nhân vật Xuân tóc đỏ trong tác phẩm Số đỏ của Vũ Trọng Phụng.

Thời thơ ấu, Xuân vốn là đứa trẻ mồ côi, không phải là ngoan ngoãn gì cho lắm nhưng cũng chưa đến nỗi nào, hắn chỉ bị ông bác họ đuổi ra khỏi nhà. Cuộc sống lang thang không nhà lấy vỉa hè làm giường, lấy me sấu làm cơm, tuy có tiêm nhiễm cho hắn nhiều thói lưu manh, nhưng hắn chỉ là một thứ nạn nhân của xã hội thực dân ngày đó. Hắn đọc trên loa những lời dối trá quảng cáo cho các thứ thuốc đất thó cũng chỉ là để làm công kiếm ăn chứ không có ý thức gì về những lời dối trá ấy. Hắn kiếm ăn bằng nghề nhặt banh quần vợt cho những kẻ giàu sang, và ngây ngô đến nỗi khi bị các quan Tây túm cổ đuổi ra, tống vào đồn cảnh sát, mà cũng chẳng rõ mình bị đuổi vì tội gì. Rồi cả đến lần đầu “tiếp kiến” bà Phó Đoan, hắn cũng bị bà ta khinh như một người đạo đức... thật.

Hắn hư hỏng nhưng dốt nát, vô học, chẳng có mưu mô thủ đoạn gì, nếu có lưu manh thì cũng chỉ lưu manh một cách tự phát vô ý thức.

Nhưng rồi sự tình cờ đưa hắn hội nhập vào trào lưu Âu hóa của những vợ chồng Văn Minh, bà Phó Đoan, Tuýp Phờ Nờ, những Tuyết, Hoàng Hôn, Cố Hồng, ông Phán mọc sừng... cả những vua Xiêm, vua Nam, Phủ toàn quyền; thế là Xuân Tóc Đỏ bắt đầu biến đổi. Hắn cứ tha hóa dần: Từ Xuân Tóc Đỏ thành me xừ Xuân, đốc tờ Xuân, giáo sư Xuân, Xuân nhà Âu hóa... cho đến cuối cùng thành “anh hùng cứu quốc” của cái xã hội Âu hóa lưu manh ấy. Bắt đầu chỉ là một công cụ vô ý thức cho xã hội ấy lợi dụng. Xuân tiến đến lợi dụng cái xã hội ấy như những công cụ tiến thân. Bắt đầu chỉ lắng nghe một cách ngây ngô người ta giới thiệu mình là “nhà thẩm mĩ”, “nhà cải cách”, Xuân tóc đỏ dần dần biết sử dụng những danh hiệu ấy để vụ lợi. Bắt đầu: kính chào ngài... một người mọc sừng mà không hiểu tại sao phải làm như thế, để sử dụng nó như một lợi khí kiếm chác.

Nếu đầu tiên Xuân Tóc Đỏ là, một tên lưu manh khờ khạo thì đến cuối tác phẩm, Xuân đã là một tên lưu manh ranh mãnh, tinh quái. Hắn là một sản phẩm của xã hội Âu hóa nhưng cũng lá một chủ đề của xã hội ấy. Hắn là nạn nhân của một bọn bịp bợm lưu manh nhưng chính hắn, Xuân Tóc Đỏ, cũng đã bịp trở lại chúng. hãy nghe hắn oang oang “hiểu dụ” công chúng sau khi thua trận một cách vẻ vang: đâu chỉ có cái hùng hồn của tên giao thuốc nữa, hắn đang khoác lác thật sự về mình đấy. vẫn vô học, vẫn dốt nát nhưng hắn không ngô nghê nữa. Có thể hắn không hiểu hết mọi lời khoa trương mà hắn nói, nhưng hắn hiểu hắn đang muốn gì và hắn sẽ đạt được điều gì.

Vậy Xuân Tóc Đỏ là ai? Một kẻ dốt nát, vô học, lưu manh, lừa đảo, đã nhờ vào một xã hội lừa đảo để trở nên lừa đảo số một. Xuân, vì thế, trở thành điển hình cho một xã hội, mội loại người, nhân vật điển hình số một của tác phấm Số dỏ. Cái “số đỏ” của hắn là thế. Rơi vào guồng máy của Âu hóa, không phải ai cũng có thể thành Xuân Tóc Đỏ. Nhưng Xuân Tóc Đỏ mà không rơi vào xà hội ấy thì cũng không trở thành Xuân Tóc Đỏ. Phải có số đỏ nhanh, phải có xã hội số đỏ, nhưng phải có hắn thì mới có Xuân Tóc Đỏ. Xuân Tóc Đỏ mà là tri thức tiêu biểu, là “anh hùng cứu quốc”, thì xã hội ấy khỏi nói cũng biết rồi.