Hướng dẫn dạy học Tin học 8 Kết nối tri thức, bài 6: Sắp xếp và lọc dữ liệu

 A. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
1. Kiến thức
- Sử dụng được phẩn mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế.
- Nêu được một số tình huống thực tế cần sử dụng các chức năng sắp xếp và lọc dữ liệu.
- Thực hiện được các thao tác lọc, sắp xếp dữ liệu của phần mềm bảng tính.

2. Năng lực
- Giải quyết vấn để với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và truyền thông: Thực hiện được thao tác lọc và sắp xếp dữ liệu để giải quyết bài toán thực tế (NLc).

3. Phẩm chất
- Rèn luyện phẩm chất chăm chỉ, kiên trì thông qua hoạt động luyện tập, thực hành sử dụng chức năng sắp xếp và lọc dữ liệu của chương trình bảng tính để giải quyết yêu cầu.
 
B. CHUẨN BỊ
- GV: bài giảng điện tử, phòng máy tính sẵn sàng để HS thực hành.
 
C. GỢI Ý CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHÍNH
* Hoạt động khởi động
GV nêu ngữ cảnh để đặt HS vào tình huống thực tiễn cần tạo bảng tính lưu trữ kết quả khảo sát, từ đó sử dụng chức năng sắp xếp và lọc dữ liệu giải quyết yêu cầu bài toán.

* Hoạt động 1. Phiếu khảo sát

1. Sử dụng phần mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế
* Kiến thức mới (hoạt động đọc)
HS đọc và so sánh với cầu trả lời ở Hoạt động 1 để hiểu được ý nghĩa của dữ liệu theo hàng và cột. Dựa trên bảng dũ liệu, HS hiểu được những yêu cầu của bài toán thực tế dẫn đến xử lí dữ liệu bằng thao tác sắp xếp và lọc dữ liệu.
GV có thể yêu cầu HS bổ sung những yêu cẩu thông tin từ bảng dữ liệu ngoài những yêu cầu trong SGK.

* Câu hỏi (hoạt động củng cố kiến thức)
Đáp án: Tiêu chí sắp xếp danh sách HS theo thứ tự của bảng chữ cái trong bảng kết quả ở Hình 6.2 trong SGK là: sắp xếp theo Tên, nếu cùng Tên thì sắp xếp theo Họ đệm.
Lưu ý: Ngoài câu hỏi củng cố kiến thức trong SGK, GV có thể yêu cầu HS cho ví dụ về những bài toán thực tế có thể giải quyết bằng cách sử dụng chương trình bảng tính, trong đó có yêu cầu về sắp xếp và lọc dữ liệu. Ví dự sắp xếp danh sách lớp theo thứ tự của tên, họ đệm. Sắp xếp danh sách bảng điểm, lọc tên HS có điểm môn Toán lớn hơn hoặc bằng 5,...

2. Thực hành: Sắp xếp dữ liệu
GV tổ chức hoạt động thực hành theo từng bước hướng dẫn trong SGK.
Trước khi thực hành, GV nêu lại yêu cầu sắp xếp đã đặt ra ở Mục 1.
GV cần lưu ý HS quan sát kết quả của hai lần thực hành để thấy sự khác nhau của việc sắp xếp dữ liệu theo một tiêu chí và theo nhiều tiêu chí.

* Câu hỏi (Hoạt động củng cố kiến thức)
HS đưa ra những yêu cầu sắp xếp khác nhau, ví dụ: sắp xếp theo thứ tự của Tổ, sắp xếp trong cùng một Tổ, sắp xếp theo Tên, nếu cùng Tên thì sắp xếp theo Họ đệm.

3. Thực hành: Lọc dữ liệu
GV tổ chức hoạt động thực hành theo từng bước hướng dẫn trong SGK để trích xuất dữ liệu trả lời cho các câu hỏi đặt ra ở mục 1.

* Hoạt động luyện tập

a), b) HS nhập dữ liệu theo mẫu ở Hình 6.9 trong SGK và sắp xếp theo thứ tự giảm dần của cột Không sử dụng.
c) Sắp xếp bảng dữ liệu theo hai tiêu chí: giá trị giảm dần của cột Không sử dụng, nếu bằng nhau thì sắp xếp theo giá trị giảm dần của cột dưới 1 giờ.
 d) Lọc danh sách các lớp không có HS sử dụng thiết bị số từ 5 giờ trở lên.

* Hoạt động vận dụng
Trong cột Tổ, nháy chuột chọn lệnh Filter và chọn Number Filters, khi đó danh sách các phép toán xuất hiện, chọn phép toán Greater Than Or Equal To... và nhập điều kiện vào các ô của hộp thoại Custom Autofilter theo các bước hướng dẫn như minh hoạ trong Hình 6.4.
D. MỘT SỐ LƯU Ý VÀ KIẾN THỨC BỔ SUNG
Một số lưu ý
Bài học thực hiện trong 2 tiết: 1 tiết lí thuyết, 1 tiết thực hành, Tuy nhiên, nếu có điều kiện phòng máy tính, giờ lí thuyết có thể tiến hành trong phòng máy để HS có thể thực hành ngay.
GV nên khuyến khích HS chủ động đề xuất những yêu cầu về thông tin từ bảng dữ liệu.
GV nên tạo cơ hội để HS chia sẻ với các bạn và cả lớp về những yêu cầu sắp xếp và lọc dữ liệu trên bảng dữ liệu tìm hiểu phần mềm mà các em quan tâm. Qua đó, HS được rèn luyện và phát triển năng lực xử lí thông tin để giải quyết bài toán thực tế đáp ứng nhu cầu của chính các em.