Soạn Ngữ văn 9, bài 3: Ngọ Môn - Sách Chân trời sáng tạo

Câu hỏi trang 64: Em muốn biết những thông tin gì khi đọc văn bản giới thiệu về một di tích lịch sử?
Trả lời:
- Khi đọc văn bản giới thiệu về một di tích lịch sử, em muốn biết một số thông tin cơ bản về di tích lịch sử như thời điểm ra đời, hoàn cảnh ra đời, đặc điểm kiến trúc, kết cấu, ý nghĩa và giá trị lịch sử của di tích lịch sử đó….
 

1. Theo dõi: Xác định cách trình bày thông tin của đoạn văn này.
Trả lời:
Cách trình bày thông tin của đoạn văn là miêu tả từ khái quát đến cụ thể, mô tả chi tiết và sử dụng các thuật ngữ kiến trúc để miêu tả cụ thể về nền đài: miêu tả cấu trúc từ bao quát đến cụ thể, từ lối đi bên trong đến thiết kế cửa đi lại

2. Đọc quét: Theo tác giả bài viết, tên gọi lầu Ngũ Phụng bắt nguồn từ đâu?
Trả lời:
Tên gọi lầu Ngũ Phụng bắt nguồn từ việc phần trên của lầu tách ra khỏi bộ khung sườn thành 9 bộ mái riêng biệt, to nhỏ, cao thấp khác nhau, tạo nên sự nhấp nhô của các hình khối trong không gian giống như những con chim phượng đang bay.
 

Câu hỏi 1 trang 67: Văn bản Ngọ Môn thể hiện những đặc điểm nào của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử? Dựa vào đâu mà em có thể xác định như vậy?
Trả lời:
- Văn bản Ngọ Môn thể hiện những đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một di tích là:
+ Về cấu trúc: Văn bản đầy đủ cấu trúc 3 phần:
Mở đầu: giới thiệu về Ngọ Môn
Nội dung: trình bày những khía cạnh, phương diện khác nhau về Ngọ Môn
Kết thúc: nhận xét về giá trị của Ngọ Môn
+ Về đặc điểm hình thức:
Văn bản sử dụng nhiều từ ngữ chuyên ngành kiên quan đến kiến trúc như: “kiến trúc”, “thiết kế”, “kiến trúc sư”, “công trình kiến trúc”, “hình bát bửu”, “tính mĩ thuật”,…
Văn bản sử dụng hình ảnh minh họa cho đối tượng được đề cập tới trong văn bản.
+ Về các trình bày thông tin: Văn bản sử dụng các trình bày thông tin theo trình tự không gian và theo cách trình bày phân loại đối tượng.
- Căn cứ vào nội dung văn bản, những thông tin được đề cập và trình tự trình bày thông tin mà tác giả thể hiện trong văn bản em có thể xác định được những đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử thông qua văn bản Ngọ Môn.

Câu hỏi 2 trang 68: Tìm phần văn bản thể hiện cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại. Cho biết căn cứ xác định và tác dụng của cách trình bày ấy đối với toàn bộ văn bản.
Trả lời:
- Văn bản trình bày theo các đối tượng được phân loại
(1) Giới thiệu tổng quan: Ngọ Môn là công trình kiến trúc triều Nguyễn hội tụ nhiều giá trị độc đáo. Vì vậy, từ lâu, cùng với nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử khác, Ngọ Môn đã được xem là hình ảnh tiêu biểu cho cố đô Huế.
(2) Khái quát về các đối tượng được phân loại:
Đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn, Nét tiêng trong cách trang trí Ngọ Môn
(3) Giới thiệu chi tiết từng đối tượng cụ thể
- Về hệ thống nền đài, hệ thống lầu Ngũ Phụng, trang trí lan can,…
Tác dụng cách trình bày theo đề mục, từ khái quát cho đến chi tiết làm cho văn bản một cách mạch lạc rõ ràng, đầy đủ thông tin, người đọc dễ hiểu về di tích lịch sử

Câu hỏi 3 trang 68: Nêu (những) loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản và vai trò của chúng trong việc cung cấp thông tin về di tích Ngọ Môn.
Trả lời:
- Loại phương tiện phi ngôn ngữ được dùng trong văn bản là những hình ảnh chụp Ngọ Môn. Việc sử dụng những hình ảnh này giúp cho bài viết thêm phần sinh động, đồng thời giúp cho đối tượng được khắc họa sâu sắc, cụ thể hơn bên cạnh việc tác phẩm cung cấp thông tin.

Câu hỏi 4 trang 68: Phân tích mối quan hệ giữa nhan đề Ngọ Môn với các thông tin cơ bản của văn bản.
Trả lời:
- Mối quan hệ giữa nhan đề Ngọ Môn với các thông tin cơ bản của văn bản là mối liên hệ gắn bó chặt chẽ. Nhan đề Ngọ Môn đã khái quát vào bao trùm lên những khía cạnh, phương diện về đặc điểm kiến trúc, nét riêng trong cách trang trí… được tác giả đề cập tới trong tác phẩm.

Câu hỏi 5 trang 68: Em có nhận xét gì về vai trò của những thông tin chi tiết liên quan đến hệ nền đài và lầu Ngữ Phụng trong văn bản?
Trả lời:
Thông tin chi tiết liên quan đến hệ nền dài và lầu Ngũ Phụng: Chiều cao nền đài, vật liệu xây của nền đài, tác dụng của nền đài, kiến trúc của Lầu Ngũ Phụng, tác dụng của lầu,…Vai trò giúp cung cấp thông tin một cách chi tiết, làm rõ thông tin cơ bản của đoạn, giúp người đọc dễ nắm bắt thông tin chính, mạch lạc, rõ ràng, các thông tin chi tiết liên kết chặt chẽ, bổ sung cho nhau, cùng đảm nhận vai trò làm rõ, cụ thể hoá thông tin cơ bản