Soạn văn 8 sách Cánh Diều, bài 2: Tự đánh giá

Đọc văn bản “Quê người” (trang 56, 57 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1 – Cánh diều) và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Ghi vào vở chữ cái đứng trước phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 5):
Câu 1 - Trang 56: Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong các dòng thơ “Trên cao thì nắng cũng quê ta/ Cũng trắng màu mây bay phía xa/ Đồi cũng nhuộm vàng trên đỉnh ngọn”?
A. Ẩn dụ
B. Nói giảm, nói tránh
C. Điệp
D. Đối
Trả lời:
Đáp án: C.

Câu 2 - Trang 56: Phương án nào nêu đúng các hình ảnh của quê người khiến tác giả ngỡ như “quê ta”?
A. Nắng, màu mây trắng, đồi nhuộm vàng trên đỉnh ngọn
B. Cây lá, dáng phố phường, màu mây trắng
C. Nếp nhà dân, bụi đường, nắng
D. Cây lá, nếp nhà dân đồi nhuộm vàng trên đỉnh ngọn
Trả lời:
Đáp án: A.

Câu 3 - Trang 57: Các hình ảnh trong khổ thơ thứ hai gợi lên cảm nhận như thế nào cho tác giả?
A. Xa lạ
B. Gần gũi
C. Thú vị
D. Băn khoăn
Trả lời:
Đáp án: A.

Câu 4 - Trang 57: Từ “lữ thứ” trong dòng thơ “Ngó xuống mũi giày thì lữ thứ” thể hiện sắc thái biểu cảm như thế nào?
A. Day dứt, trăn trở
B. Thân mật, suồng sã
C. Bông đùa, hóm hỉnh
D. Cổ kính, trang trọng
Trả lời:
Đáp án: D.

Câu 5 - Trang 57: Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi cảm nhận các hình ảnh nắng vàng, mây trắng trong khổ thơ thứ nhất và khổ thơ kết có gì khác nhau?
A. Biết rõ mình đang ở quê người, ngắm cảnh cho khuây nỗi nhớ quê hương (khổ thứ 1) và ngỡ như mình đang ở quê nhà (khổ thứ 3)
B. Ngỡ như mình đang ở quê nhà (khổ thứ 1) và ý thức rõ mình đang ở quê người, ngắm cảnh cho khuây nỗi nhớ quê hương (khổ thứ 3)
C. Tự nhủ mình đang ở quê nhà (khổ thơ 1) và say sưa khám phá cảnh đẹp của quê người (khổ thơ 3)
D. Hứng thú trước vẻ đẹp khác lạ của quê người (khổ thơ 1) và phát hiện ra cảnh quê người và quê nhà giống nhau kì lạ (khổ thứ 3)
Trả lời:
Đáp án: B.

Câu 6 - Trang 57: Bài thơ thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả trong hoàn cảnh nào?
Trả lời:
- Bài thơ thể hiện tâm trạng, cảm xúc của tác giả khi xa xứ, ở nơi đất khách quê người nhớ về quê hương của mình.

Câu 7 - Trang 57: Hãy tưởng tượng và miêu tả hành động, ánh mắt, tâm trạng của nhà thơ được thể hiện qua các hình ảnh, từ ngữ trong khổ thơ kết.
Trả lời:
Khổ cuối bài thơ, hình ảnh nhà thơ hiện lên đầy cô đơn ngắm nhìn khung cảnh nơi đất khách quê người, lòng nhớ quê hương da diết. Tác giả nhìn lên trời thấy mây trắng, nắng vàng, nhìn lại mình, đôi giày như điểm tựa, chỗ nghỉ chân cho người lữ khách xa quê. Bụi đất còn dính trên mũi giày cũng là bụi đất của quê hương người khác, không phải quê hương mình

Câu 8 - Trang 57: Sự đối lập trong hai khổ thơ đầu đã được phát triển như thế nào trong khổ kết của bài thơ? Điều đó đem lại cảm nhận gì cho người đọc về tâm trạng của tác giả khi ở chốn “quê người”?
Trả lời:
Trong hai khổ thơ đầu, tác giả chìm đắm trong nỗi nhớ, cứ ngỡ cảnh vật nơi đây là lúc tác giả ở quê thì đối lập với nó là khổ thơ cuối cùng, ta thấy được ông đã ý thức được mình đang ở chốn “quê người” với nhiều điều xa lạ. Nhưng cũng chính vì vậy mà nỗi nhớ quê hương của ông càng được khắc họa, bộc lộ rõ nét hơn. Dù có đi nơi xa thì những điều gắn bó, quen thuộc vẫn mãi đọng lại trong tiềm thức của ta. Điều đó giúp cho người đọc đồng cảm với tâm trạng của tác giả khi ở nơi xa, đồng thời bộc lộ được tình cảm thương yêu, nhớ da diết tới quê hương.

Câu 9 - Trang 57: Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?
Trả lời:
Em thích nhất hình ảnh “Tôi ngỡ là tôi lúc ở nhà”, đây là câu thơ cho thấy nỗi nhớ quê hương đã lớn đến mức chỉ cần nhìn thấy những cảnh vật quen thuộc là nhân vật trữ tình lại có cảm giác như được ở trên chính quê hương mình. Điều này cho thấy tình yêu to lớn của người con xa xứ với quê hương mình.

Câu 10 - Trang 57: Hãy viết đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng) để trình bày cảm nhận của em về tình cảm, tâm sự của nhà thơ được thể hiện trong tác phẩm.

Đoạn văn 1:
Bài thơ “Quê người” của tác giả Vũ Quần Phương đã giúp em hiểu thêm phần nào về tâm tư, tình cảm của những người con xa xứ khi nhớ về quê hương của mình. Quê hương trong nỗi nhớ của họ thật sâu sắc, thấm thía, ngọt ngào. Đó đơn giản chỉ là một áng mây, một vạt nắng, hay đỉnh đồi nhuộm sắc ánh vàng,… Quê hương góp phần tạo nên những tiên đề đầu tiên để ta vững bước vào đời. Bởi vậy khi đi xa, người ta thường hay nhớ về như là một điểm tựa tình thần giúp ta vượt qua nhiều gian nan, thử thách trên đường đời. Bài thơ trên đã góp phần đem tới cho người đọc những lắng đọng, trầm tư khi nhắc đến quê hương với nỗi nhớ dạt dào. Qua đây, ta thấy được nhà thơ đã thay mặt để gửi gắm hết tâm tư, tình cảm của mình, nói lên tiếng lòng đau đáu của những người ở nơi đất khách quê người.

Đoạn văn 2: 
“Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người”
Câu thơ trên đã phần nào thể hiện tầm quan trọng của quê hương đối với mỗi con người. Ai trong chúng ta cũng đều có quê hương. Quê hương là nơi ta được sinh ra và lớn lên, là nơi gắn liền với nhiều kỉ niệm tuổi thơ. Bài thơ “Quê người” đã cho ta thấy tình cảm sâu nặng của tác giả dành cho quê hương mình. Chúng ta ai rồi cùng phải trường thành, lớn khôn và sẽ có lúc phải rời xa quê hương nhưng hình ảnh quê hương luôn được khắc ghi trong tâm trí, để ta nhớ rằng ta luôn có một nơi để về. Quê hương là một phần quan trọng trong cuộc đời của mỗi con người, giúp cho con người trở nên tốt đẹp hơn. Ai cũng phải có tình yêu đối với quê hương mình, nhà thơ Xan Đi-ê-gô cũng vậy, ông đã dành những tình cảm thiêng liêng, tốt đẹp nhất cho quê hương của mình qua những áng thơ tuyệt vời.