Soạn văn 6 sách Cánh diều bài: Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ

Xem lại các mục Chuẩn bị ở bài Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn độc lập" để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.
Đồ họa thông tin (infographic) thường dùng trong văn bản thông tin, là hình thức đồ họa trực quan sử dụng hình ảnh để trình bày thông tin( dữ liệu, kiến thức,...) một cách ngắn gọn và rõ ràng.
Sưu tầm các văn bản thuyết minh về một sự kiện lịch sử theo trật tự thời gian và cho biết ngoài các trình bày thông tin như văn bản Hồ Chí Minh và "Tuyên ngôn Độc lập" và tờ lịch ngày 2/9, còn có những cách trình bày hoặc sắp xếp thông tin nào khác?
Trả lời:
Thời điểm: 6/5/2019
Nội dung: diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ xuất hiện ở ngay phần Sapo đầu tiên
Những mốc thời gian được nhắc tới:
Chiến dịch Điện Biên Phủ 1953-1954
3 đợt tiến công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ:
+ Đợt 1: (13 đến 17/3) tiêu diệt 2 cứ điểm Him Lam, Độc lập, mở toang cử phía Bắc và Đông Bắc
+ Đợt 2 ( 30/3-30/4) kiểm soát các điểm cao, các khu trung tâm khiến địch rơi vào thế bị động, mất tinh thần
+ Đợt 3 ( 1 đến 7/5) tổng công kích, 7/5 toàn thắng
- Tác dụng: minh họa, làm nổi bật nội dung và thu hút người đọc
- Những sự kiện được thuật lại nhằm trình bày rõ nội dung, diễn biến xảy ra của sự việc dẫn đến chiến thắng Điện Biên Phủ lừng danh
Sưu tầm:
Dinh Độc Lập - dấu ấn lịch sử tháng Tư
Ngoài các trình bày thông tin như văn bản Hồ Chí Minh và " Tuyên ngôn Độc lập" và tờ lịch ngày 2/9, còn có những cách trình bày theo mối quan hệ nguyên nhân - kết quả.
 

* Câu hỏi giữa bài:
Từ diễn biến trong nhan đề cho thấy thông tin trong bài viết sẽ được triển khai theo trình tự nào?
Trả lời:
Từ diễn biến trong nhan đề cho thấy thông tin trong bài viết được triển khai theo trình tự thời gian, tuần tự từ khi bắt đầu đến khi kết thúc

Chú ý các từ ngữ chỉ thời gian, địa điểm, tương quan lực lượng giữa ta và địch
Trả lời:
- Từ ngữ chỉ thời gian: Đợt 1 (13 đến 7/3); đợt 2 (30/3 đến 30/4); đợt 3 (1 đến 7/5)
- Từ ngữ chỉ địa điểm: Him Lam, Độc Lập, phía Bắc, Đông Bắc, Điện Biên Phủ
- Tương quan lực lượng: 2 cứ điểm được tổ chức phòng ngự tốt nhất của địch; tập đoàn cứ điểm.

* Câu hỏi cuối bài:
Câu 1 trang 96: (Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều)
Thông tin chính mà văn bản Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ cung cấp cho người đọc là gì? Dựa vào đâu mà người đọc dễ dàng nhận ra thông tin chính ấy?
Trả lời: 
- Thông tin chính mà văn bản Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ cung cấp cho người đọc là 3 đợt tiến công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
 - Người đọc dễ dàng nhận ra thông tin chính ấy dựa vào dòng chữ màu đỏ in hoa 3 đợt tiến công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ dưới sa pô của tờ đồ họa thông tin.
 
Câu 2 trang 96: (Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều)
Nội dung sa pô có liên quan gì đến nhan đề của văn bản?
Trả lời: 
Nội dung sa pô nêu ý nghĩa, nhấn mạnh kết quả của quá trình diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ – nhan đề của văn bản.

Câu 3 trang 96: (Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều)
Văn bản trên cung cấp những thông tin cụ thể nào? Cách thức trình bày các thông tin ấy giống nhau ở chỗ nào? Em có nhận xét gì về cách trình bày ấy (màu sắc, hình ảnh, cỡ chữ, các kí hiệu,…)?
Trả lời:
- Văn bản trên cung cấp những thông tin cụ thể về thời gian, địa điểm, tương quan lực lượng giữa ta và địch trong ba đợt tiến công của quân ta:
+ Đợt 1 (13 đến 17/3): 
- Tiêu diệt 2 cứ điểm có tổ chức phòng ngự tốt nhất của địch là Him Lam và Độc Lập.
- Mở cửa phía Bắc và Đông Bắc cho quân ta tiến vào trung tâm.
+ Đợt 2 (30/3 đến 30/4): 
- Đợt tấn công quyết liệt nhất, gay go nhất.
- Kiểm soát được điểm cao, khu trung tâm Điện Biên Phủ nằm trong tầm bắn của quân ta.
- Quân địch rơi vào thế bị động, mất tinh thần cao độ.
+ Đợt 3 (1 đến 7/5): 
- Quân ta tổng tấn công tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.
- Quân địch thua trận – chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.
- Cách thức trình bày các thông tin ấy giống nhau ở chỗ là ngắn gọn theo trình tự thời gian, có hình ảnh minh họa đi kèm, nêu những nét chính, tiêu biểu.
- Nhận xét cách trình bày ấy: Màu sắc dễ dàng phân biệt từng phần, không trùng lặp; kí hiệu đồng nhất, người đọc dễ quan sát; hình ảnh minh họa phù hợp với nội dung của từng đợt tiến công; cỡ chữ vừa phải dễ đọc, khiến người đọc dễ nắm bắt, ghi nhớ được nội dung quan trọng. Bố cục hợp lí, sắp xếp từ trên xuống dưới theo trình tự thời gian của các đợt.

Câu 4 trang 96: (Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều)
Vì sao thông tin cụ thể về Đợt 3 lại được in đậm?
Trả lời: 
Thông tin cụ thể về Đợt 3 lại được in đậm vì đó là thông tin quan trọng nhất, kết quả cuối cùng của 3 đợt tổng tấn công tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Câu 5 trang 96: (Ngữ Văn 6 tập 1 sách Cánh Diều)
Cách trình bày thông tin của văn bản Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ có gì khác so với văn bản Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập”?
Trả lời: 
Cách trình bày thông tin của văn bản:
- Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ: Trình bày theo hình thức đồ họa trực quan sử dụng hình ảnh để trình bày thông tin (dữ liệu, kiến thức,…) một cách ngắn gọn và rõ ràng, triển khai theo trình tự mở đầu đến diễn biến và kết thúc.
- Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập”: Trình bày theo các dấu mốc sự kiện lịch sử dẫn tới ngày 2-9-1945, đem đến cái nhìn chi tiết cụ thể, theo dốc mốc thời gian dẫn tới sự kiện lịch sử đó. Bên cạnh đó là hình ảnh minh họa thu hút người đọc.