Giải bài tập Công dân 6 - Sách KNTT, bài 9: Công dân nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 (năm 2020, 2021), Chính phủ Việt Nam đã tổ chức nhiều chuyến bay đón công dân Việt Nam từ những vùng dịch nguy hiểm trên thế giới về nước an toàn.
- Theo em, vì sao chính phủ Việt Nam quan tâm đến việc đưa công dân Việt Nam về nước? Hãy chia sẻ cảm xúc của em khi được là công dân Việt Nam?
Trả lời:
- Theo em, Chính phủ Việt Nam quan tâm đến việc đưa công dân Việt Nam về nước vì:
+ Chính phủ lo đến sức khỏe, tính mạng của đồng bào ta ở nước ngoài.
+ Chính phủ muốn bảo vệ công dân Việt Nam một cách tốt nhất. 
- Cảm xúc của em khi được là công dân Việt Nam là: rất tự hào, hạnh phúc.
 

1. Tìm hiểu khái niệm công dân
Em hãy quan sát các cuốn hộ chiếu dưới đây và cho biết đó là hộ chiếu quốc gia nào? Ý nghĩa của cuốn hộ chiếu đó.
Theo em ý kiến của bạn nào thể hiện đầy đủ khái niệm công dân. Giải thích vì sao?
Trả lời:
- Em quan sát các cuốn hộ chiếu trong hình ảnh trên thì đó là:
+ Hộ chiếu quốc gia Việt Nam
+ Hộ chiếu quốc gia Nhật Bản.
+ Hộ chiếu quốc gia Nga.
- Ý nghĩa của cuốn hộ chiếu đó là: để cho biết người đó thuộc công dân của quốc gia nào.

Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi
Nhóm của Toàn đang thảo luận về khái niệm công dân, một số ý kiến được nêu ra:
- Minh: Công dân là những người sống trên một đất nước.
- Thắng: Công dân là những người sống trên một đất nước có cùng màu da và tiếng nói.
- Toàn: Công dân là những người mang quốc tịch của quốc gia, có các quyền và nghĩa vụ do pháp luật qui định.
Theo em ý kiến của bạn nào thể hiện đầy đủ khái niệm công dân? Giải thích vì sao?
Trả lời:
Theo em, ý kiếm của bạn Toàn thể hiện đầy đủ khái niệm công dân. Vì những ai có quốc tịch Việt Nam, sống và làm việc, có các quyền và nghĩa vụ do pháp luật qui định.

2. Căn cứ xác định công dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
a. Căn cứ nào để xác định một người là công dân Việt Nam?
b. Trong những trường hợp dưới đây, trường hợp nào trẻ em là công dân Việt Nam?
- Trẻ em khi sinh ra có cả cha và mẹ là công dân Việt Nam.
- Trẻ em khi sinh ra có cha là công dân Việt Nam, mẹ là công dân nước ngoài.
- Trẻ em khi sinh ra có mẹ là công dân Việt Nam, cha là người không quốc tịch.
- Trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam có cha mẹ mẹ là người không có quốc tịch những có nơi thường trú tại Việt Nam.
- Trẻ em bị bỏ rơi ở Việt Nam, không rõ cha, mẹ là ai.
Trả lời:
a. Căn cứ để xác định một người là công dân nước Việt Nam là: 
- Người có quốc tịch Việt Nam là công dân Việt Nam
- Trẻ em sinh ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cha mẹ đều là công dân Việt Nam thì có quốc tịch Việt Nam
- Trẻ em sinh ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cha hoặc có mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người không có quốc tịch hoặc có mẹ là công dân Việt Nam còn cha không rõ là ai thì có quốc tịch Việt Nam.
- Trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là công dân nước ngoài thì có quốc tịch Việt Nam, nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con. Trường hợp trẻ em được sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà cha mẹ không thỏa thuận được việc lựa chọn quốc tịch cho con thì trẻ em đó có quốc tịch Việt Nam.
- Trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cha mẹ đều là người không có quốc tịch, nhưng có nơi thường trú tại Việt Nam thì có quốc tịch Việt Nam. 
- Trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có mẹ là người không quốc tịch, nhưng có nơi thường trú tại Việt Nam, còn cha không rõ là ai có quốc tịch Việt Nam.
- Trẻ sơ sinh bị bỏ rơi, trẻ em được tìm thấy trên lãnh thổ Việt Nam mà không rõ cha mẹ là ai thì có quốc tịch Việt Nam.

b. Trong các trường hợp trên, trường hợp trẻ em là công dân Việt Nam là:
- Trẻ em sinh ra có cha và mẹ là công dân Việt Nam.
- Trẻ em sinh ra có cha là công dân Việt Nam, Mẹ là công dân nước ngoài.
- Trẻ em sinh ra có mẹ là công dân Việt Nam, cha là người không quốc tịch.
- Trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam có cha mẹ là người không quốc tịch nhưng có nơi thường trú tại Việt Nam.
- Trẻ em bị bỏ rơi, không rõ cha mẹ là ai.
 

1. Quan sát các mẫu giấy tờ dưới đây, quốc tịch của một người được ghi nhận vào giấy tờ nào?
Quan sát các mẫu giấy tờ dưới đây, quốc tịch của một người được ghi nhận vào giấy tờ nào Quan sát các mẫu giấy tờ dưới đây, quốc tịch của một người được ghi nhận vào giấy tờ nào
Trả lời:
- Quan sát các mẫu giấy tờ thì quốc tịch của một người được ghi nhận vào:
+ Căn cước công dân.
+ Hộ chiếu
+ Giấy khi sinh

2. Xử lý tình huống:
1) Bố mẹ Hùng là người Nga đến Việt Nam làm ăn, sinh sống. Hùng sinh ra và lớn lên ở Việt Nam. Có người còn nói Hùng là người Việt gốc Nga, không phải là công dân Việt Nam. 
Theo em, Hùng có phải là công dân Việt Nam không? Giải thích vì sao.
Trả lời:
Theo em Hùng không phải là công dân nước Việt Nam vì bố mẹ Hùng có quốc tịch nước Nga, bố mẹ Hùng chỉ sang Việt Nam để làm ăn chứ không mang quốc tịch Việt Nam.

2) Bố của Lân là người Việt Nam, mẹ là người Đức. Lân sinh ra và lớn lên ở Việt Nam. Nhìn khuôn mặt Lân có nhiều nét của người Châu Âu, các bạn trong lớp băn khoăn không biết Lân là công dân nước nào.
Theo em, Lân có phải là công dân Việt Nam không? Giải thích vì sao?
Trả lời:
Theo em, Lân là người có quốc tịch Việt Nam, vì bố Lân là người Việt Nam, Lân sinh ra và lớn lên tại Việt Nam và gia đình Lân cũng đã sinh sống tại Việt Nam.

IV. Vận dụng
1. 
2. Sưu tầm câu chuyện về tấm gương học sinh tiêu biểu thực hiện tốt Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng. Viết những điều bản thân em đã học được từ tấm gương đó.
Trả lời:
Câu chuyện về tấm gương học sinh tiêu biểu thực hiện tốt Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng của em như sau: 
1. Em Đỗ Kim Yến sinh ra và lớn lên trong một gia đình có cha và mẹ đều là những người làm vườn mộc mạc chất phát. Ngay từ nhỏ, Kim Yến đã là một đứa trẻ ngoan ngoãn, nghe lời và rất thông minh. Bằng sự nỗ lực học tập, làm theo lời Bác, trong suốt 5 năm học em luôn đạt học sinh giỏi toàn diện. Ngoài ra Kim Yến còn thường xuyên đạt giải cao trong các cuộc thi như: Giao lưu học sinh giỏi cấp trường hàng năm; Giải Nhất hội thi Chúng em kể chuyện Bác Hồ vòng trường; Giải nhất hội thi Tiếng hát măng non vòng trường. Giải ba hội thi thiếu nhi kể chuyện sách cấp huyện, Cùng các giải khuyến khích trong các hội thi Hoa Phượng đỏ cấp huyện… Không chỉ học tốt những bài trên lớp, chuẩn bị bài và làm bài đầy đủ, Kim Yến còn tự đọc sách trau dồi thêm kiến thức. Kim Yến cho biết: Nhờ đọc sách, em tìm thấy những điều bổ ích và lý thú để bổ sung, mở mang kiến thức cho mình.

Bên cạnh những thành tích học tập xuất sắc đó, Kim Yến còn là một Liên đội phó, Chi đội trưởng luôn gương mẫu trong mọi hoạt động của lớp, của trường, có tác phong nhanh nhẹn, tự giác trong mọi hoạt động của Đội, nhắc nhở các bạn cùng nhau tham gia nhiệt tình các hoạt động của nhà trường đề ra như: sinh hoạt đội đầy đủ, đeo khăn quàng thường xuyên, tích cực lao động vệ sinh trường lớp, thu nhặt phế liệu trong phong trào “kế hoạch nhỏ” để gây quỹ đội, quyên góp ủng hộ những bạn học sinh tàn tật, khó khăn… Em thường xuyên tham gia các nội dung học tập và làm theo tư tưởng tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh do nhà trường tổ chức như: thi kể chuyện, văn nghệ với chủ đề về Bác. Bên cạnh đó, Kim Yến còn là người có lối sống chan hòa, nhiệt tình với các bạn trong lớp, luôn giúp đỡ các bạn trong học tập, luôn đem những kiến thức mình có được để giúp các bạn giải những bài tập khó, sẵn sàng giúp những bạn học còn chậm. Không chỉ là một thiếu nhi gương mẫu ở trường, mà ở nhà, em còn thường làm các công việc nhà để giúp đỡ bố mẹ như: dọn dẹp nhà cửa, hỗ trợ mẹ công việc nội trợ,...

Với những thành tích nêu trên, Kim Yến xứng đáng là tấm gương điển hình làm theo lời Bác, là một tấm gương sáng để thiếu niên học tập và noi theo.

Với những thành tích nêu trên, Kim Yến xứng đáng là tấm gương điển hình làm theo lời Bác, là một tấm gương sáng để thiếu niên học tập và noi theo.

- Em đã học được từ tấm gương sáng bạn Kim Yến đó là thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy:
+ Luôn có sự nỗ lực, cố gắng trong học tập và rèn luyện đạo đức.
+ Gương mẫu, tự giác trong mọi hoạt động của lớp, của trường
+ Sống chan hòa, luôn giúp đỡ nhiệt tình với các bạn trong lớp trong học tập cũng như cuộc sống.
+ Vâng lời thầy cô và bố mẹ…