Nguyễn Đình Chiểu - lá cờ đầu của thơ văn yêu nước chống Pháp Nam Bộ. Nguyễn Đình Chiểu - thơ văn ông chói ngời tinh thần yêu nước, thương dân. Bấy nhiêu thôi đã quá đủ để dựng nên tượng đài một Đồ Chiểu trong lòng bao thế hệ người dân miền Nam, bao thế hệ người dân Việt Nam. Một tượng đài sừng sững đã từng thách thức bạo tàn quân xâm lược. Một tượng đài được đắp nên bởi bao trăn trở nghĩ suy của một nhà nho yêu nước. Những hiện thực và ước mơ, những khát khao mong mỏi của nhà thơ trong xã hội đương thời, tất cả thể hiện rõ trong thơ của ông.

Trong văn học trung đại, do hạn chế về tư tưởng, những tác phẩm viết về người nông dân còn vô cùng hiếm hoi và chưa thực sự giành được nhiều thành công. Đến Nguyễn Đình Chiểu - ngọn cờ tiêu biểu của nền văn học yêu nước chống ngoại xâm đầu thế kỉ XX, ông đã rất thành công khi xây dựng hình tượng người nghĩa sĩ yêu nước trong tác phẩm Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Qua đây, lần đầu tiên trong lịch sử văn học dân tộc, vẻ đẹp người nông dân mới hiện lên trọn vẹn và sâu sắc.