Soạn Ngữ văn 9, bài 5: Ôn tập trang 148 - Sách Chân trời sáng tạo

 Câu 1 trang 148: Đọc lại văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, Thúy Kiều báo ân, báo oán; Tiếng đàn giải oan và hoàn thành bảng sau:

Trả lời:

Câu 2 trang 148: Khi tìm hiểu một truyện thơ, chúng ta cần chú ý những điều gì?
Trả lời:
Khi tìm hiểu một truyện thơ, chúng ta cần chú ý:
Nội dung:
Xác định chủ đề, tư tưởng chính của tác phẩm.
Phân tích các tình tiết, sự kiện trong truyện.
Nắm bắt các mối quan hệ nhân vật.
Hiểu rõ ý nghĩa của các chi tiết nghệ thuật.
Rút ra bài học về cuộc sống từ tác phẩm.

 Nghệ thuật:
Xác định thể loại truyện thơ.
Phân tích thể thơ, ngôn ngữ, giọng điệu của tác phẩm.
Nắm bắt các biện pháp tu từ được sử dụng.
Đánh giá giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Bối cảnh lịch sử - xã hội:
Tìm hiểu về thời đại mà tác phẩm được sáng tác.
Hiểu rõ những vấn đề xã hội được phản ánh trong tác phẩm.
Phân tích ảnh hưởng của bối cảnh lịch sử - xã hội đối với nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

So sánh đối chiếu:
So sánh tác phẩm với các tác phẩm cùng thể loại khác.
So sánh tác phẩm với các tác phẩm có cùng chủ đề, tư tưởng.
So sánh các nhân vật trong tác phẩm với nhau.

 Phân tích đánh giá:
Đánh giá giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Đánh giá đóng góp của tác phẩm đối với nền văn học.
Nêu nhận xét cá nhân về tác phẩm.
Ngoài ra, khi tìm hiểu một truyện thơ, chúng ta cũng cần chú ý đến những điều sau:
Tìm hiểu về tác giả: Quê hương, cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của tác giả.
Tìm hiểu về quá trình sáng tác tác phẩm: Hoàn cảnh sáng tác, nguồn cảm hứng, chủ đề ban đầu,...
Tham khảo các tài liệu nghiên cứu về tác phẩm: Bài giảng, bài viết, sách báo,...

Câu 3 trang 148: Tìm trong văn bản Truyện Lục Vân Tiên hoặc Truyện Kiều ít nhất một cặp lục bát có sử dụng điển tích, điển cố và cho biết tác dụng của việc sử dụng điển tích, điển cố ấy.
Trả lời:
Trong Truyện Kiều:
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ.
Sân Lai cách mấy nắng mưa,
Có khi gốc tử đã vừa người ôm.
Điển tích: Sân Lai, Gốc tử, quạt nồng ấp lạnh: Nói đến sự thương nhớ, đau xót, lo lắng cho cha mẹ khi Thúy Kiều không thể ở bên cạnh khi nàng không ở cạnh.

Câu 4 trang 148: Vẽ sơ đồ bố cục bài văn phân tích một tác phẩm văn học (phân tích nội dung chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật).
Trả lời:
Sơ đồ bố cục bài văn phân tích một tác phẩm văn học:


Câu 5 trang 148: Để cuộc phỏng vấn có hiệu quả, chúng ta cần lưu ý những gì?
Trả lời:
Trước khi phỏng vấn:
- Chuẩn bị kỹ lưỡng các câu hỏi thường gặp trong phỏng vấn và luyện tập trả lời.
- Chuẩn bị trang phục phù hợp, lịch sự.
Trong khi phỏng vấn:
- Tạo ấn tượng tốt ban đầu bằng cách mỉm cười, chào hỏi và bắt tay với người phỏng vấn.
- Thể hiện sự tự tin, thoải mái và nhiệt tình trong suốt buổi phỏng vấn.
- Lắng nghe cẩn thận câu hỏi của người phỏng vấn và trả lời một cách rõ ràng, súc tích và đầy đủ thông tin.
- Tránh nói dối hoặc phóng đại sự thật.
- Đặt câu hỏi cho người phỏng vấn để thể hiện sự am hiểu và quan tâm của bạn.
- Cảm ơn người phỏng vấn đã dành thời gian cho bạn.

Câu 6 trang 148: Qua các văn bản trong bài học này, em có nhận xét gì về khát vọng công lí và cách thể hiện khát vọng ấy trong truyện thơ Nôm và truyện cổ tích thần kì?
Trả lời:
Khát vọng công lí - đây là chủ đề nổi bật trong các truyện thơ Nôm bình dân và truyện cổ tích thần kì. Các truyện này thường kết thúc có hậu (nhờ sự trợ giúp của các yếu tố thần kì, kì bí hay các nhân vật mang tính nghĩa hiệp), thoả mãn mơ ước về một xã hội công bằng, về sự thay đổi số phận của các tầng lớp dưới thấp hèn trong xã hội. Qua cuộc đấu tranh nhiều khi không cân sức ấy, tác giả không chỉ tố cáo những tội ác của giai cấp thống trị với quần chúng lao động, với những con người bị áp bức, đè nén lên cuộc đời của nhiều người dân vô tội mà các tác giả của bộ phận văn học này còn có ý thức đề cao phẩm chất tốt đẹp của quần chúng lao động– con người thấp hèn nhất trong xã hội xưa, chịu nhiều oan ức của xã hội.