Soạn văn 8 sách Kết nối tri thức, bài 1: Thực hành tiếng Việt trang 24

Câu 1 - Trang 24: Chỉ ra từ ngữ địa phương và tác dụng của việc sử dụng những từ ngữ đó trong các trường hợp sau:
a. Ai đi vô nơi đây
    Xin dừng chân xứ Nghệ.
(Huy Cận, Ai vô xứ Nghệ)

b. Đến bờ ni anh bảo:
    - “Ruộng mình quên cày xáo
    Nên lúa chín không đều
     Nhớ lấy để mùa sau
     Nhà cố làm cho tốt”.
(Trần Hữu Thung, Thăm lúa)

c. Chừ đây Huế, Huế ơi! Xiềng gông xưa đã gãy
    Hãy bay lên! Sông núi của ta rồi!
(Tố Hữu, Huế tháng Tám)

d. – Nói như cậu thì… còn chi là Huế!
(Hoàng Phủ Ngọc Tường, Chuyện cơm hến)

e. Má, tánh lo xa. Chứ gió chướng vào mùa thì lúa cũng vừa chín tới, hi vọng rực lên theo màu lúa.
(Nguyễn Ngọc Tư, Trở gió)

Trả lời:
a. vô
b. ni
c. xiềng, gông
d. chí
e. má, tánh
=> Tác dụng: Việc sử dụng từ ngữ địa phương làm nổi bật cuộc sống của mỗi vùng miền, đặc trưng ngôn ngữ của từng vùng miền đó.

Câu 2 - Trang 24: Nhận xét việc sử dụng từ ngữ địa phương (in đậm) trong các trường hợp sau:
a. Năm học này, cả lớp đặt chỉ tiêu giồng và chăm sóc 20 cây ở nghĩa trang liệt sĩ của xã. (Trích Biên bản họp lớp)
b. Con xem, mới có hai hôm mà hạt đậu nó đã nhớn thế đấy. Nếu con giồng nó ra vườn, chăm bón cẩn thận, nó sẽ ra hoa ra quả… (Vũ Tú Nam, Những truyện hay viết cho thiếu nhi)
c. Lần đầu tiên tôi theo tía nuôi tôi và thằng Cò đi “ăn ong” đây! (Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)
d. Tui xin cam đoan những nội dung trình bày trên đây là đúng sự thật. (Trích một bản tường trình)

Trả lời:
a. Việc sử dụng từ địa phương trong các văn bản hành chính là không hợp lý
=> phải sử dụng từ ngữ toàn dân nên ta thay "giồng" thành "trồng".

b. Việc sử dụng từ địa phương trong tác phẩm văn học nhằm làm rõ khung cảnh của vùng miền và bối cảnh câu chuyện.

c. Việc sử dụng từ địa phương trong tác phẩm văn học nhằm làm rõ khung cảnh của vùng miền và bối cảnh câu chuyện. 

d. Việc sử dụng từ địa phương trong các văn bản hành chính là không hợp lý

=> phải sử dụng từ ngữ toàn dân nên ta thay "tui" thành "tôi".

Câu 3 - Trang 25: Trong những trường hợp giao tiếp sau đây, trường hợp nào cần tránh dùng từ ngữ địa phương?
a. Phát biểu ý kiến tại một đại hội của trường
b. Trò chuyện với những người thân trong gia đình
c. Viết biên bản cuộc họp đầu năm của lớp
d. Nhắn tin cho một bạn thân
e. Thuyết minh về di tích văn hóa ở địa phương cho khách tham quan
Trả lời:
Trong những trường hợp giao tiếp trên, trường hợp cần tránh dùng từ ngữ địa phương là: a, c, e