Soạn văn 6 sách Kết nối tri thức bài: Thực hành tiếng Việt - Trang 99

Câu 1 - Trang 99: (Ngữ văn 6 tập 1 sách Kết nối tri thức)
Các từ ngữ in đậm trong những câu sau có nghĩa hoán dụ. Em hãy giải thích nghĩa của các từ ngữ đó:
a. Suốt một đời người, từ thuở lọt lòng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay, nằm trên chiếc giường tre, tre với mình, sống có nhau, chết có nhau, chung thủy.
b. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
c. Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà.
Trả lời:
a.
“Nhắm mắt xuôi tay” dùng để chỉ cái chết của con người, rời xa trần thế để về với cõi vĩnh hằng, khi đã ra đi thì cơ thể sẽ dừng mọi hoạt động, mắt nhắm và tay buông thõng.
b.
“Mái nhà tranh” dùng để chỉ gia đình hạnh phúc, ấm áp, cùng chung sống dưới một mái nhà, ở các miền quê, thường là những ngôi nhà mái tranh.
“Đồng lúa chín” dùng để chỉ sự ấm no, sung túc, đầy đủ của con người, thường là những người dân ở các miền quê, vì họ chủ yếu sống bằng nghề trồng lúa, và hình ảnh cánh đồng lúa chín chính là niềm vui của một mùa bội thu.
c.
“Áo cơm cửa nhà” dùng để chỉ những điều kiện vật chất cơ bản nhất cho một cuộc sống, phục vụ nhu cầu ăn, mặc, ở; theo câu thơ thì chỉ một cuộc sống đủ đầy về vật chất, không phải chịu cảnh thiếu thốn gì vì các nhu cầu đều đã được thỏa mãn.

Câu 2 - Trang 99: (Ngữ văn 6 tập 1 sách Kết nối tri thức)
Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong những câu sau và nêu tác dụng của chúng:
a. Đời cha ông với đời tôi
Như con sông với chân trời đã xa.
b.Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác.
Trả lời:
Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong những câu sau và nêu tác dụng của chúng:
a. Phép tu từ so sánh: đời cha ông với đời tôi - con sông với chân trời đã xa. Tác giả đã làm cho sự xa lìa của đời cha ông với đời tôi trong tiềm thức mỗi con người như dậy lên sâu đậm, làm cho người đọc nhớ nhung những ngày xưa đã qua giờ chỉ còn giống "con sông" cùng "chân trời".
b. Phép tu từ điệp ngữ "tre", nhân hóa: Tạo ra cách diễn đạt sinh động, hấp dẫn, nhấn mạnh công dụng của cây tre. Tre mang tầm vóc dũng sĩ, xả thân để bảo vệ quê hương, đất nước. Tre sừng sững như  một tượng đài được tôn vinh và ngưỡng mộ.
 

Câu 3 - Trang 100: (Ngữ văn 6 tập 1 sách Kết nối tri thức)
hững dòng thờ Đẽo cày theo ý người ta/Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì gợi ý cho em liên tưởng đến thành ngữ nào? Giải thích ý nghĩa ngắn gọn của từ ngữ đó.
Trả lời:
Những dòng thờ Đẽo cày theo ý người ta/Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì gợi ý cho em liên tưởng đến thành ngữ Đẽo cày giữa đường. Câu thành ngữ này hàm ý chỉ kẻ hành động ngu ngốc, không có chủ kiến, luôn bị động nên hay thay đổi theo ý kiến người khác, cuối cùng chẳng đạt được kết quả gì.

Câu 4 - Trang 100: (Ngữ văn 6 tập 1 sách Kết nối tri thức) Tre già măng mọc là một thành ngữ quen thuộc. Dựa vào bài Cây tre Việt Nam, hãy nêu cách hiểu của em về thành ngữ này.
Trả lời:
Tre - Măng: Loại cây thường được dùng người việt nam để làm những vật dụng trong cuộc sống.
Già - Mọc:
Ở đây có nghĩa là những cây già sẽ chết để làm chất dinh dưỡng nuôi cây non mọc lên.
Ý nghĩa thành ngữ tre già măng mọc có nghĩa là Thế hệ trước sẽ đào tạo thể hệ sau để thế hệ sau có kinh nghiệm và phát triển những gì mà thế hệ trước đã tạo ra và sau đó sẽ truyền lại cho thế hệ sau nữa, cứ thế cứ thế mà thế hệ trẻ luôn kế thừa và sẽ phát huy nó. Tre và măng luôn mọc gần nhau vì thế tre già luôn che chở và bảo vệ măng tránh ánh nắng mặt trời để cho măng lớn và phát triển. Hình ảnh tre và măng tựa vào nhau và cứ thế cứ thế thế hệ này sẽ tiếp nối thế hệ trước để phát huy.