Giải SGK Khoa học 7 sách Kết nối tri thức, bài 33: Cảm ứng ở sinh vật và tập tính ở động vật

Câu hỏi mở đầu trang 138: Khi ta chạm tay vào lá cây trinh nữ (xấu hổ), lá cây sẽ cụp lại (hình bên). Đây là hiện tượng gì. Hiện tượng này có ý nghĩa như thế nào đối với sinh vật.
Trả lời:
- Hiện tượng lá cây trinh nữ cụp lại là hiện tượng ứng động (vận động cảm ứng) hay gọi chung là cảm ứng ở sinh vật.
- Ý nghĩa: Giúp cây thích nghi đa dạng đối với sự biến đổi (tác động) của môi trường, đảm bảo cho cây tồn tại và phát triển.
 

Câu hỏi 1 trang 139: Quan sát hình 33.1 và hoàn thành theo mẫu bảng sau

Bảng 33.1:

Hình	Kích thích	Phản ứng
a	Ánh sáng	- Ngọn cây hướng về phía có ánh sáng
b
c
d
e

Trả lời:

Hình	Kích thích	Phản ứng
a	Ánh sáng	- Ngọn cây hướng về phía có ánh sáng
b	Nước	- Rễ cây hướng về phía nguồn nước
c	Nhiệt độ	- Khi trời lạnh, da tím tái, lỗ chân lông thu lại (sởn gai ốc), mặc thêm áo ấm. - Khi trời nóng, cơ thể thoát nhiều mồ hôi, mặc quần áo mỏng.
d	Tiếng kêu của gà mẹ	- Gà con sẽ chạy đến chỗ mẹ khi nghe thấy tiếng kêu của gà mẹ.
e	Giá thể (tiếp xúc)	- Cây trầu bà quấn quanh giá thể để vươn lên cao.

Câu hỏi 2 trang 139: Nêu thêm một số ví dụ về hiện tượng cảm ứng ở thực vật và động vật. Chỉ rõ tác nhân kích thích và phản ứng của sinh vật
Trả lời:
Ví dụ về hiện tượng cảm ứng:
- Con người nổi da gà khi trời lạnh
- Gà chạy đến khi nghe người gọi cho ăn
- Chó sủa khi gặp người lạ
- Cây hoa quỳnh nở vào ban đêm

Câu hỏi trang 139: Nếu các sinh vật không có phản ứng đối với các kích thích đến từ môi trường (ví dụ cây ở hình 33.1.a) không có phản ứng hướng về phía có ánh sáng) thì điều gì sẽ xảy ra? Từ đó cho biết vai trò của cảm ứng đối với sinh
Trả lời:
- Nếu không có phản ứng đối với các kích thích thì sinh vật sẽ không thể tồn tại được. Hình 33.1a, nếu cây không có phản ứng hướng về phía có ánh sáng thì cây sẽ không đủ ánh sáng để quang hợp, dần dần sẽ gây chết cây.
- Vai trò của cảm ứng đối với sinh vật: Cảm ứng giúp sinh vật thích ứng với những thay đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.
 

II. Tập tính ở động vật

Câu hỏi trang 139: 
Câu 1: Đặt tên tập tính của các động vật thể hiện trong hình 33.2a, b, c, d

Trả lời:
Tập tính di cư của chim (hình a) - Hằng năm chim di cư về phương nam tránh rét
Tập tính sống bầy đàn của trâu rừng (hình b) - giúp chúng hỗ trợ nhau trong việc kiếm ăn và chống lại kẻ thù
Tập tính kiếm ăn của mèo (hình c) - mèo đuổi và vờn chuột, chuột chạy để tự về
Tập tính chăm sóc con non của chim (hình d) - chim mẹ kiếm mồi mớm cho chim non

Câu 2: Lấy thêm ví dụ về tập tính ở người và động vật
Trả lời:
Ở người có một số tập tính như:
- Tập tính bẩm sinh ở người: Trẻ sơ sinh sinh ra đã biết khóc; Phụ nữ cơ thể phát triển bình thường thì có thể sinh con để duy trì nòi giống…
- Tập tính học được ở người: Người tham gia giao thông thấy đèn đỏ thì dừng lại trước vạch kẻ trắng; Trẻ con gặp người lớn, người già lễ phép chào hỏi; Con người biết kiềm chế cảm xúc, hành vi của mình khi tức giận; …
Ở động vật có một số tập tính như:
- Tập tính bẩm sinh ở động vật: Nhện biết chăng tơ; Cá chép đẻ trứng trong nước; Ếch đực kêu sau cơn mưa đầu hạ để gọi ếch cái; Mèo nhìn thấy chuột là rượt đuổi và bắt; Chim làm tổ để bảo vệ trứng; Tu hú đem trứng của mình cho loài chim khác nuôi;…
- Tập tính học được ở động vật: Mèo bắt chuột (mèo mẹ dạy mèo con); Chim làm tổ; Tinh tinh biết đứng lên thùng gỗ để lấy chuối nhờ con người huấn luyện; Chim vẹt nói được các từ/cụm từ do con người dạy; …

Câu hỏi trang 140: Hoàn thành nội dung bảng sau:

Tập tính ở động vật	Tác dụng đối với động vật
Mèo bắt chuột thường rình mồi, vồ mồi, vờn mồi
Chim công đực thường múa kheo bộ lông sặc sỡ để quyến rũ con cái vào mùa sinh sản
Chim én di cư về phương nam vào cuối thu
Chó sói thường đánh dấu lãnh thổ bằng nước tiểu
Trâu rừng thường sống theo đàn

Tập thể dục buổi sáng ở người

Trả lời:

Tập tính ở động vật	Tác dụng đối với động vật
Mèo bắt chuột thường rình mồi, vồ mồi, vờn mồi	Nâng cao hiệu suất săn mồi của mèo
Chim công đực thường múa kheo bộ lông sặc sỡ để quyến rũ con cái vào mùa sinh sản	Thu hút bạn tình, kết đôi và sinh sản để duy trì nòi giống
Chim én di cư về phương nam vào cuối thu	Tránh rét và tìm được nơi có nguồn thức ăn tốt hơn vào mùa đông
Chó sói thường đánh dấu lãnh thổ bằng nước tiểu	Bảo vệ được nguồn thức ăn, nơi ở và sinh sản cho bản thân chúng
Trâu rừng thường sống theo đàn	Hỗ trợ nhau khi gặp nguy hiểm hoặc điều kiện không thuận lợi

Tập thể dục buổi sáng ở người

Nâng cao sức khỏe cho bản thân